به گزارش بیداربورس، عبده‌تبریزی در نشست «کاربردی آکادمی دانایان» با اشاره به اینکه موضوع این جلسه مرتبط به بازارهای مالی نیز بوده‌است، به بررسی اوضاع بازار سرمایه و بازار نفت پرداخت. وی گفت: دو مسیر برای ارتباط بازار نفت و بازار سرمایه وجود دارد. فروش کم و زیاد نفت روی بودجه، نقدینگی و نرخ تورم تاثیر روشنی دارد؛ در واقع فروش نفت و عدم‌فروش نفت هر دو موجب افزایش تورم شده‌اند. به هنگام فروش نفت، به موجب رونق‌گرفتن جریان ارزی، تعریف طرح‌های توسعه وسیع‌تری از منابع صورت خواهد گرفت. از این طریق، با سپردن دلار به بانک‌مرکزی و دریافت ‌ریال، بیماری هلندی به‌وجود می‌آید که این مساله در رژیم سابق هم بوده‌است، همچنین در حالتی که فروش نفت به مشکل می‌خورد و کاهش دارد، دولت‌ها به دلیل چسبندگی هزینه‌ها، نمی‌توانند هزینه‌ها را پایین بیاورند. بدین جهت کسری‌بودجه بیشتر می‌شود و طبق معمول پول پرقدرت تولیدشده و مشکل برای نقدینگی و تورم به‌وجود خواهد آمد.

وی افزود: تورم روی بورس تاثیر معنی‌داری دارد. سال‌گذشته پیش‌بینی می‌شد که رشد شاخص بورس از تورم پیشی بگیرد، اما این اتفاق به‌وقوع نپیوست. در سال‌جاری نیز مردم گمان می‌کنند که فروش نفت و نزدیک‌بودن انتخابات مجلس شورای‌اسلامی، موجب جلوگیری از جهش دلار و کنترل تورم شود، بنابراین چیزی که بازار می‌بیند، این است که ما به‌خاطر نرخ ارز، افزایش قیمت نخواهیم داشت، در نتیجه باید در شرکت‌های فعال بورسی اتفاق‌هایی در سمت فروش، بهره‌وری و بازده بیفتد که این هم به جریان بلندمدت مرتبط است، بنابراین انتظارات متفاوت شده و انتظارات تورمی آرام‌گرفته و قیمت‌ها در بازار سرمایه آرام‌تر حرکت می‌کنند.

عبده‌تبریزی همچنین درباره ارتباط میان قیمت نفت و شاخص بورس در منطقه خلیج‌فارس، اظهار کرد: رابطه غیرمتقارن و غیرخطی میان آنها وجود دارد. نرخ همبستگی بالایی را میان قیمت و نفت شاخص بورس شاهدیم. در شرایط فعلی، چیزی به‌نام بودجه‌عمرانی در کشور نداریم. دولت نهایتا بتواند هزینه‌های جاری را برساند. تامین آب و گاز برخی از صنایع نیز به خودشان سپرده شده‌است. در حوزه نفت و گاز، ۱۶ یا ۱۷ سال‌است که موجودی‌ها منفی بوده و سرمایه‌گذاری به اندازه استهلاک اتفاق نیفتاده است، بنابراین سیاستگذار قیمت را ثابت نگه ‌داشته و در حال‌حاضر که موجودی کافی برای عرضه وجود ندارد، مصرف هم کنترل نشده‌است.

• قیمت‌گذاری حامل‌های انرژی

وی ادامه داد: در چنین شرایطی، چه چیزی عجیب‌تر از اینکه بخواهیم مثلا بنزین را با دلار ۵۰‌هزارتومان وارد کنیم و فرضا با دلار ۱۰ یا ۱۵‌هزارتومان بفروشیم. این نوع مسائل نشان می‌دهد که یک نفر باید در این میان بتواند این پیچیدگی‌ها را حل کند. بدین جهت، به لحاظ سرمایه‌گذاری، بخش‌خصوصی مجبور است به سراغ این حوزه برود و در مورد عامه مردم هم، مصرف بنزین باید کنترل شود. در شرایط فعلی نیز به‌نظر می‌رسد دولت قصد اصلاح قیمت بنزین را ندارد و فکر نمی‌کنم در یک سال‌گذشته در کابینه حتی صحبت شده باشد که قیمت حامل‌های انرژی برای مصرف‌کننده، خیلی تغییر کند. هرچند، تغییراتی هم که در بازار سرمایه داده‌اند مورد اعتراض بوده‌است.

عبده‌تبریزی معتقد است «یکی از مشکلاتی که همواره با آن دست‌وپنجه نرم می‌کردیم ارز چند نرخی بوده و حالا مشکل جدید این است که انرژی ما هم چند نرخی شده‌است.» وی گفت: این موضوع، به هیچ‌وجه مزیت‌های نسبی کشور را نشان نمی‌دهد، برای همین است بدون آنکه دلایل اقتصادی داشته‌باشد، در صنایع ظرفیت‌هایی ایجاد شده‌است. فرض کنید که قیمت‌های ما به ۶۰ یا ۷۰‌درصد قیمت‌های جاری برسد، کما اینکه تا سه چهار سال‌دیگر، راهی غیراز تغییر قیمت وجود ندارد. زمانی بود که می‌توانستیم این سیاست را انتخاب کنیم اما در آینده نزدیک گزینه دیگری جز افزایش قیمت‌ها نخواهیم داشت. به‌نظر می‌رسد که دولت‌ها در ایران نیز به‌جایی رسیده‌اند که مجبورند با هر تنشی که هست، قیمت را تغییر بدهند. حال، بهتر است حداقل در این حوزه درست پیش بروند، ولی متاسفانه می‌بینیم که تنش‌ها را تحمل می‌کنند و درست هم پیش نمی‌روند.

عبده‌تبریزی افزود: برای مثال حذف ارز ۴۲۰۰‌تومانی تنش وحشتناکی برای دولت داشت و البته یک‌سری مصائب گران هم برای مردم، ولی بازهم در نهایت درست انجام نشد. در حوزه قیمت‌گذاری هم همین است. حالا که دارید دست به قیمت‌ها می‌زنید، مثلا خوراک یا سوخت را چندبرابر می‌کنید، باید جهتی به آن بدهید که حداقل در راستای مزیت نسبی کشور حرکت کند، نه اینکه قیمت‌های غلط بدهیم و هرجا سود بالاتری بود، قیمت بالاتری هم برای آن درنظر گرفته شود.